PHÂN BIỆT KHOA HỌC CƠ BẢN VÀ KHOA HỌC ỨNG DỤNG
Ở Việt Nam, có quan điểm cho rằng nghiên cứu khoa học ứng dụng thì không cần công bố quốc tế nhưng nghiên cứu cơ bản thì việc công bố quốc tế là yêu cầu bắt buộc. Theo GS. Nguyễn Văn Tuấn điều này là sai vì trong thực tế cả hai đều công bố quốc tế được.
Để phân biệt giữa hai thực thể thì cần phải có tiêu chí: Theo GS. Nguyễn Văn Tuấn, có thể dùng 3 tiêu chí: (1) động cơ nghiên cứu; (2) Sản phẩm nghiên cứu, và (3) Giá trị nội tại.
1. Động cơ của khoa học cơ bản là mở rộng tri thức của con người. Còn khoa học ứng dụng thì có động cơ chính là ứng dụng tri thức, biến đổi hoặc cải tiến phương pháp, hay giải quyết vấn đề thực tế.
Nếu khoa học cơ bản phát hiện ra gen, thì khoa học ứng dụng có thể phân tích xem gen đó có liên quan đến bệnh tật hông, nếu có thì có thể can thiệp để giảm nguy cơ mắc bệnh. Khoa học ứng dụng cũng có thể là những nghiên cứu thực tế hơn như cải tiến một phương pháp hiện hành cho một điều kiện mới.
2. Sản phẩm nghiên cứu của khoa học cơ bản là tri thức mới mang tính lý thuyết và dữ liệu mới. Các nhà khoa học cơ bản không biết công trình và kết quả của họ sẽ ứng dụng cho cái gì. Khoa học ứng dụng là những công trình nghiêng về ứng dụng những tri thức hiện hành để có những kết quả cho một mục đích cụ thể.
3. Khái niệm “internal goods” – giá trị nội tại – là những giá trị bao hàm trong hành động thực tiễn. Đối với khoa học cơ bản, giá trị nội tại hiểu thế giới chung quanh. Đối với khoa học ứng dụng, giá trị nội tại là thay đổi thế giới (hoặc gìn giữ không cho thay đổi)
Nhưng có những trường hợp mà lằn ranh giữa khoa học cơ bản và khoa học ứng dụng không rạch ròi như những tiêu chí trên.
(Theo GS. Nguyễn Văn Tuấn)